Verslag door drs. Elise Huisman, kinderarts-hematoloog Erasmus MC en transfusiespecialist Sanquin Medische Zaken – afdeling Transfusiegeneeskunde
Op 5 februari 2025 vond het 4e symposium van het netwerk Kind en Transfusie plaats bij Sanquin in Amsterdam en via Teams. Het thema was aferese bij kinderen. Het was een goed gevuld programma met een actief en betrokken publiek vanuit verschillende disciplines.
De dag begon met een overzicht door Claudia Ootjers (hematoloog transfusiespecialist), waarin ze de technische aspecten van aferese uitlegden en de specifieke pediatrisch aandachtspunten die hierbij komen kijken in het bijzonder uitlichtte. Het belang van deze kick-off werd meteen al duidelijk toen bleek dat in dé internationaal vooraanstaande AFSE guideline bijna geen kinder-informatie was opgenomen en specifieke indicaties voor aferese bij kinderen ontbreken. Gelukkig dat er in Nederland vorig jaar een review-artikel is gepubliceerd over ‘Kind en aferese’ in het NTvH wat als begin kan dienen. Hierna kwam Tonnie Bouts (kindernefroloog) die aan de hand van een indringende casus de verschillen tussen centrifugaal aferese en hemofiltratie liet zien als ook de verschillende toepassingen. Die internationaal door het ontbreken van specifieke hemofiltratie guidelines ook onderling nog eens konden verschillen. Gelukkig dat meerdere vakgebieden dit probleem ook gewoon hebben!
Na deze introductie volgde een blok ‘Aferese bij neonaten’. Hier werden door Derek de Winter (PHD student WISE studie en AIOS kindergeneeskunde) en Pauline Snijder (neonatoloog en transfusiespecialist i.o.) een ‘duo’-presentatie gegeven over wisseltransfusies bij neonaten. Door de verbeterde screening, preventie en betere behandelopties zijn deze gelukkig steeds minder nodig. Maar dit voordeel kent ook een prijs, want hiermee gaat de expertise voor wisseltransfusies verloren en wordt momenteel dit steeds vaker door de universitaire centra gecentraliseerd overgenomen. Met de nodige logistieke uitdagingen hierbij. Een versie 2.0 voor een landelijk behandelplan met afstemming tussen de verschillende betrokkenen in de keten lijkt hier zinvol! Laura Visser (kinderarts, transfusie-specialist i.o.) sloot af met een mooi en compleet overzicht van de mogelijkheden en beperkingen van aferese bij kinderen met kinkhoest. Een therapie die mogelijk eerder in de behandeling geadviseerd moet worden dan nu nog gebeurd.
’s Middags was er een blok ‘Aferese in de hemato-oncologie’. Caroline Canté (internist-transfusiespecialist i.o.) gaf een overzicht over de verschillende manieren om granulocyten als afereseproduct te maken als ook de verschillende manieren om deze toe te passen bij kinderen. Door de lage frequentie van deze procedure bij kinderen in medisch hoog complexe situatie blijft het een moeilijk onderzoeksterrein. Maar zoals wel vaker in de kindergeneeskunde, kleine aantallen of complexe en kwetsbare zorg betekent niet dat we geen onderzoek moeten doen, maar dat we slim moeten omgaan met de data en middelen die er zijn! Hierna was er opnieuw een duo-presentatie en nu van Marieke van der Vlugt (verpleegkundig specialist) met Caroline Lindemans (kinderoncoloog) over de procedure en de indicaties voor CD34-celcollecties. Deze waren zoveel breder dan alleen het kinderoncologisch veld. Nieuwe toepassingen met gentherapie voor bv metabole ziekten lijken deze toe te nemen en behoud van deze techniek is een essentieel onderdeel van de zorg. Maar voordat deze zorg ook lukt, blijkt wel weer dat zorg aan zieke kinderen soms met een hoop toeters en bellen en een goed gevulde trukendoos en dosis geduld vragen! Ook al geven kleine kinderen zelf nog geen informed consent, hun stem moet wel degelijk gehoord worden. Kaatje Le Poole (internist-transfusiespecialist) presenteerde een overzicht over de in Nederland nog niet gebruikte techniek van aferese-geleide lichttherapie bij graft-versus-host disease. Een techniek die zeker gevolgd moet worden, maar waar voor nu nog niet haalbaar lijkt. De sessie werd afgesloten door Cornelis van der Torren (kinderhematoloog i.o. en transfusiespecialist i.o.) met de rol van een rode bloedcelwissel bij sikkelcelziekte. Ook hier is recent een leidraad over verschijnen voor de Nederlandse setting, waarin meerdere tips en tricks besproken worden. Helaas lijkt deze techniek bij kinderen met transfusie-afhankelijke thalassemie niet helpend genoeg, maar ontbreken hier ook klinische data over.
Als laatste sloot Dwight Dumay (perfusionist) af met een heel inspirerend, hands-on verhaal uit het dagelijks leven perfusionisten bij cardiothoracale chirurgie bij kinderen. Ook hier gaat allerlei bloed extracorporeel, zijn bloeding en trombose je grootste vijanden, wat soms nog bemoeilijkt kan worden doordat het kind of delen van de circulatie diep gekoeld worden.
Vanuit de zaal was er steeds veel discussie en ontstonden mooie nieuwe dwarsverbanden. Als die allemaal weer leiden tot een stapje in de zorg, dan wordt de hele keten Kind en Transfusie weer sterker!
Het 5e symposium staat gepland voor 11.02.2026 bij Sanquin in Amsterdam en via Teams.